Weerbare samenleving
We willen de Gelderse samenleving, en in het bijzonder kwetsbare groepen, weerbaarder maken tegen invloeden van ondermijnende criminaliteit.
#Alertprogramma
Criminelen ronselen jongeren om strafbare klussen te doen. Die variëren van drugs rondbrengen en henneptoppen knippen tot oplichting en witwassen. Er wordt hen van alles beloofd – en wat volgt is dat zij verstrikt raken in het criminele web. #Leerling- en #Studentalert is een les- en voorlichtingsprogramma voor scholen om jongeren bewuster te maken van en weerbaarder te maken tegen ondermijnende criminaliteit. De voorlichting wordt gegeven aan jongeren op school (vanaf het 3e leerjaar voortgezet onderwijs tot en met het wetenschappelijk onderwijs), hun docenten en ouders. Aan het einde van de les is duidelijk dat (georganiseerde) misdaad groter en dichterbij is dan je denkt. ‘Kleine’ criminaliteit kan namelijk zomaar onderdeel zijn van grote criminele netwerken. Sinds 2020 ondersteunen wij het #Alertprogramma. Zo willen we voorkomen dat jongeren kiezen voor een criminele carrière.
Tentoonstelling ‘Open je ogen’
Mensenhandel kent vele gezichten en gedaanten. Dat laat de openluchtexpositie 'Open je ogen voor mensenhandel' van het Coördinatiecentrum tegen mensenhandel (CoMensha) en Stichting Open mind goed zien. 30 portretten geven een gezicht aan 30 verhalen van vrouwen, mannen, jongens en meisjes over de ernstige manier waarop zij zijn uitgebuit. We maakten mogelijk dat deze tentoonstelling in 2021 en 2022 te zien was. Dat zorgde voor meer bewustwording en dat inwoners mensenhandel sneller herkennen en melden. Ook werd hiermee invulling gegeven aan de motie over mensenhandel (20M26) van Provinciale Staten uit juni 2020, waarin gevraagd werd de bewustwording rond dit onderwerp in de samenleving te vergroten.
Natasha Huiberts, communicatieadviseur CoMensha
“Dit jaar staan gemeenten voor de taak om de aanpak van mensenhandel lokaal op orde te hebben. CoMensha ondersteunt en faciliteert gemeenten hierbij. Meer aandacht voor bewustwording is essentieel voor een effectieve aanpak. Onze indrukwekkende fototentoonstelling ‘Open je ogen voor mensenhandel’ wordt daartoe strategisch ingezet. Dankzij financiële steun vanuit het programma Weerbaarheid van provincie Gelderland was onze fototentoonstelling in 2021 en 2022 te zien in de Gelderse gemeenten Lochem, Berkelland, Arnhem, Apeldoorn, Wijchen, Ede, Barneveld en Harderwijk. CoMensha is dankbaar voor de inzet van provincie Gelderland om dit belangrijke onderwerp op de agenda te zetten en blikt terug op een prettige samenwerking.”
Gemeente Ede, Wendy van Rees, verbindingsofficier Straf en zorg en aandachtsfunctionaris mensenhandel
“De tentoonstelling ‘Open je ogen’ heeft in november 2021 veel indruk gemaakt in Ede. Door de inzet en bijdrage van de provincie heeft gemeente Ede meer aandacht kunnen vragen voor het ingewikkelde fenomeen mensenhandel. De aanpak begint bij bewustwording en hierdoor hopen we meer meldingen op te halen binnen Ede. De tentoonstelling heeft geholpen om het gesprek aan te gaan over mensenhandel, op verschillende niveaus binnen de gemeente. Gemeente Ede heeft een prettige samenwerking met de provincie ervaren met betrekking tot de tentoonstelling, maar ook over de aanpak van mensenhandel in brede zin denkt de provincie mee.”
Doorsturen doe je niet!
‘Doorsturen doe je niet!’ is een interventie die erop gericht is om het risicobewustzijn en zelfbeschermend gedrag van jongeren in de leeftijdsgroep 12 tot 14 jaar tegen ‘shame sexting’ en ‘sextortion’ te vergroten. Jongeren sturen gemakkelijk naaktbeelden van zichzelf door, die door de ontvanger gebruikt kunnen worden als chantage- en dwangmiddel om geld of seksuele handelingen van het slachtoffer te ontlokken. Via een ‘quest’ met een realistisch scenario en feedback van een slachtoffer wordt een klas of groep meegenomen in een ervaring die duidelijk maakt: doorsturen doe je niet! Samen met partners als de Saxion Hogeschool en gemeente Ede zetten we in op een maximaal bereik van de doelgroep, onderwijs en jeugdzorg.
Remco Spithoven, Lector Maatschappelijke Veiligheid, Hogeschool Saxion
“Samen met provincie Gelderland en onze partners werken we aan een ‘serious game’ om jongeren tussen de 12 en 14 jaar weerbaarder te maken tegen shame sexting en sextortion. Daarbij vestigen we onder jongeren de norm ‘doorsturen doe je niet’, want met het doorsturen van sexts maak je de ander kwetsbaar voor exposen en cancellen of zelfs afpersing en uitbuiting. Met de provincie slaan we de handen ineen om naast de ontwikkeling van de serious game, ook de uitrol ervan via gemeenten en onderwijs in Gelderland te verzorgen. Daarmee maken we op de lange termijn een stevige impact! De samenwerking is top en wat ons betreft hopelijk een opmaat voor meer samenwerking rond cyberweerbaarheid van inwoners en organisaties in de toekomst!”
Bijeenkomsten Weerbare Samenleving
Expertmeeting seksuele uitbuiting van jongeren en adolescenten
Onderzoek laat zien dat seksuele en criminele uitbuiting steeds vaker online plaatsvinden, waarbij de jonge leeftijd van slachtoffers en daders opvalt. Jongeren worden misleid, gecompromitteerd, gechanteerd en geronseld. Samen met de gemeente Arnhem vroegen we de aandacht van professionals in het onderwijs, de zorg en het veiligheidsdomein voor deze verontrustende trend. Op 16 september 2021 organiseerden we een online expertmeeting, een talkshow met experts die spraken over seksuele uitbuiting van jongeren en adolescenten. Zo’n 100 professionals werden meegenomen in de online leefwereld van jongeren en kregen handvatten om de doelgroep te bereiken en slachtoffers te voorkomen.
Symposium mensenhandel
Omdat gemeenten in 2022 een aanpak tegen mensenhandel moeten hebben, organiseerden we samen met de Gelderland Academie op 2 juni 2022 een symposium over mensenhandel in het Huis der Provincie. Dit deden we samen met de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, het landelijk Coördinatiecentrum tegen Mensenhandel (CoMensha), Moviera, Politie Eenheid Oost-Nederland en de Arbeidsinspectie. Bestuurders, Statenleden, raadsleden en ambtenaren kregen een kijkje achter de schermen bij de aanpak van mensenhandel in Gelderland via een mini-documentaire. Workshops waren gericht op bewustwording, versterken van de samenwerking tussen gemeenten en partners in de keten en het weerbaarder maken van jongeren, arbeidsmigranten en vluchtelingen.
Overweeghuis
Vrouwen die vastlopen in de prostitutie of die slachtoffer zijn van mensenhandel maken weinig gebruik van het bestaande zorgaanbod, omdat de stap naar reguliere hulpverlening voor hen vaak te groot is. Deze vrouwen missen een drempelloze, kleinschalige en kortdurende opvang waar zij enige tijd kunnen verblijven om zich te bezinnen en om verdere hulpverlening of een andere vorm van inkomsten te zoeken. Burgerinitiatief “Het Overweeghuis” is deze missende schakel in de keten. Het Overweeghuis wil een regionaal toevluchtsoord zijn voor vrouwen die overwegen om uit de prostitutie te stappen. Wij dragen financieel bij aan de start van dit project.
Sport en ondermijning
In 2020 lieten we een verkennend onderzoek ‘Ondermijningsrisico’s in de Gelderse sport in beeld’ uitvoeren door beleidsonderzoeksbureau DSP. In enkele gemeenten waren daarna verdiepende sessies. Na overleg met gemeenten, de Gelderse Sport Federatie (GSF), de Vereniging Sport en Gemeenten (VSG), Centrum Veilige Sport (CVS) en de KNVB werkten we aan een vervolg. Met als doel om criminele inmenging in de sportwereld onder de aandacht te brengen en handelingsperspectieven te bieden, regelden we een externe deskundige die het onderwerp besprak op 2 bijeenkomsten voor sportpartners en professionals. Mogelijk volgen meer bijeenkomsten, aangezien de aandacht voor criminele inmenging groeit. Op het Gelders Ondermijningscongres organiseerden we een workshop Sport en Ondermijning. Ook maakten we een hand-out die actief wordt gedeeld en gepubliceerd op de site van het Gelders sportakkoord. Het document bevat diverse handleidingen, een overzicht van bestaande handreikingen, goede voorbeelden en trainingen om criminele inmenging in de sport te herkennen en tegen te gaan. Tot slot zijn we in gesprek met het Mulier Instituut om te kijken of een Gelderse gemeente mee kan doen in een proef over de werking van sociale processen bij de sportvereniging en wat er nodig is om criminele inmenging tegen te gaan.
Gelderse Sport Federatie
“Om goed invulling te kunnen geven aan het deelthema positieve sportcultuur bij sportverenigingen hebben we samengewerkt met provincie Gelderland. In het kader van bewustwording en kennisdeling heeft een samenwerkingspartner van de provincie toelichting gegeven aan onze verenigingsadviseurs over ondermijning in de sport. Waar moeten we aan denken bij dit onderwerp en welke signalen horen hierbij? Daarnaast heeft de provincie een handige en praktische factsheet gemaakt waarin diverse handreikingen zijn beschreven. We hebben deze samenwerking als prettig ervaren.”
Subsidie wijkaanpak Arnhem
In het najaar van 2019 begon gemeente Arnhem met het opzetten en uitvoeren van een lokale en vernieuwende aanpak van ondermijning. Een van de doelen in deze aanpak is om zo snel mogelijk de huidige lichting jeugdige criminelen aan te pakken en tegelijkertijd barrières op te werpen voor een mogelijke nieuwe generatie. Daarbij is het uitgangspunt om een integrale samenwerking binnen het veiligheids- en sociaal domein op te zetten. Het gebied Arnhem-Oost is door de rijksoverheid aangewezen als deelnemer aan het interbestuurlijke programma Leefbaarheid en Veiligheid. Gemeente Arnhem is als enige gemeente in Gelderland geselecteerd om deel te nemen. Doel van dit programma is een meerjarige inspanning die moet leiden tot een structurele verbetering van de leefsituatie. Met een begrotingssubsidie ondersteunen we deze vernieuwende aanpak van ondermijning.