‘In het bestrijden van ondermijning bereik je samen veel meer’

In 2017 heeft de provincie Gelderland het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum Oost-Nederland (RIEC-ON) gevraagd de gevaren van ondermijning versneld in kaart te brengen. Directeur Albert Bootsma is blij met de samenwerking in Oost-Nederland om ondermijning tegen te gaan. ‘Zaken als de bedreigingen van en aanslagen op medewerkers van een fruitbedrijf in het Gelderse dorp Hedel laten zien dat de aanpak van ondermijning hard nodig is.’ Bevlogen vertelt hij over de resultaten en uitdagingen.

Om ondermijnende criminaliteit in Gelderland tegen te gaan, heeft RIEC-ON voor alle gemeenten in kaart gebracht welke signalen van ondermijning er in hun gebied zijn en wat de risico’s zijn. Op basis daarvan is het totaalbeeld opgesteld voor de provincie. ‘Onze onderzoekers hebben destijds samen met de gemeenten de signalen en gevaren zorgvuldig in kaart gebracht. Het doel was inzicht en overzicht te krijgen. Én om te zorgen dat gemeenten meer kennis opbouwen en zich er bewust van zijn dat ondermijning overal kan plaatsvinden, ook in hun gemeente’, benadrukt Bootsma.

Veel Gelderse gemeenten zijn klein. Zij hebben volgens Bootsma de ondersteuning vanuit partners hard nodig. ‘Nederland heeft tien regionale en één landelijk informatie- en expertisecentrum. Het zijn samenwerkingsverbanden, waarin onder meer de politie, Belastingdienst, het Openbaar Ministerie, gemeenten en provincies met elkaar samenwerken om criminele ondermijning van de samenleving tegen te gaan. In dit samenwerkingsverband kunnen we als RIEC de gezamenlijke informatie verzamelen en inzetten.’

Meerjarenstrategie

Voor het tegengaan van ondermijning heeft provincie Gelderland het programma Weerbaarheid opgetuigd. Bootsma prijst de expertise en inzet van de provincie en de stappen die de provincie mogelijk maakt. Dankzij een financiële injectie vanuit het programma konden we de ondermijningsbeelden voor de gemeenten in Gelderland versneld opmaken.

Door het in beeld brengen van alle problemen en risico’s is veel meer urgentie ontstaan om ondermijning aan te pakken. Denk aan het bestrijden van onder meer drugscriminaliteit, witwassen, mensenhandel en zorgfraude. Bootsma: ‘Op plekken die zich doorgaans aan je oog onttrekken, zoals buitengebieden en vakantieparken, blijken heel wat misstanden voor te komen.’

Meer samenwerken

Bootsma is trots op wat de partners samen hebben bereikt, maar ziet ook verbeterpunten, zoals de samenwerking tussen de provincies in zijn regio. Ondermijnende criminaliteit beperkt zich niet tot provinciegrenzen. In Zuid-Nederland hebben de provincies Noord-Brabant en Zeeland veel profijt van hun nauwe samenwerking op bepaalde ondermijningsthema’s. De samenwerking tussen Gelderland en Overijssel kan daarin ook nog verder verstevigd worden, zeker waar het de inzet op dezelfde thema’s betreft, meent hij. Daarnaast waarschuwt hij voor de reflex om dergelijk thema’s direct in een afzonderlijk project te gieten, soms ook nog per partner en provincie. Ook hier is samenballing van de krachten in een eenheidsbreed traject naar zijn mening vaak veel effectiever.

Niettemin is hij trots op de vorderingen en kijkt hij ernaar uit met alle partijen voortvarend het meerjarenplan op te pakken. Speerpunten daarin zijn de gezamenlijke casusaanpak optimaliseren, goed onderzoek doen naar ontwikkelingen in ondermijning en passende ondersteuning bieden aan de gemeenten. ‘We stuiten bijvoorbeeld meer en meer op zorgfraude. Dat vergt echt een ferme aanpak en ondersteuning van de gemeenten die daarmee te maken hebben’, aldus Bootsma tot besluit.