Gezondheid
Gezondheid van mensen is sterk bepalend voor de kwaliteit van hun leven. Voor dit thema wordt gekeken naar drie indicatoren:
- Ervaren gezondheid
- Overgewicht
- Personen met één of meer langdurige ziekten of aandoeningen
Aanvullend is er in het Gelderse inwonersonderzoek een aantal vragen gesteld over de lichamelijke en geestelijke gezondheid en leefstijl van inwoners.
Kort samengevat:
- 72% van de volwassen inwoners van Gelderland ervaart de eigen gezondheid in 2022 als (zeer) goed. Dit betekent een afname sinds 2020, toen nog 79% van de Gelderlanders aangaf zich gezond te voelen. Ook landelijk is deze daling zichtbaar.
- In 2022 heeft 51% van de Gelderlanders overgewicht, dit is iets hoger dan in Nederland. Dit aandeel is sinds 2016 licht toegenomen en volgt hiermee de Nederlandse trend. Regionaal gezien zijn er flinke verschillen.
- Eén op de drie inwoners van Gelderland geeft in 2022 aan minstens één langdurige ziekte of aandoening te hebben. Dit is vergelijkbaar met Nederland.
- Uit het inwonersonderzoek blijkt dat Gelderlanders gemiddeld een 7,3 geven voor hun lichamelijke gezondheid en een 8,0 voor hun geestelijke gezondheid. Jongere inwoners geven een hoger cijfer voor hun lichamelijke gezondheid, ouderen een lager cijfer. Bij het cijfer voor geestelijke gezondheid blijkt juist het omgekeerde.
- Op de vraag of men vanwege problemen met de gezondheid beperkt is in het dagelijks leven, geeft 4% aan ernstig beperkt te zijn, 35% is wel beperkt maar niet ernstig en 59% geeft aan helemaal niet beperkt te zijn.
- In totaal geeft 81% van de inwoners aan gezond te leven, 76% kan goed omgaan met tegenslagen en 74% zegt controle te hebben over hun leven. Vooral inwoners die aangeven dat ze (heel) moeilijk rond kunnen komen van hun inkomen, beantwoorden deze vragen minder positief.
Ervaren gezondheid
72% van de inwoners voelt zich gezond
In 2022 beoordeelt 72% van de inwoners van Gelderland de eigen gezondheid als (zeer) goed. Dit is veel minder dan in 2020, toen nog 79% van de Gelderlanders aangaf zich gezond te voelen. Ook in Nederland is deze trend zichtbaar.
Regionaal zijn er kleine verschillen: vooral in Arnhem-Nijmegen ligt het aandeel dat de eigen gezondheid als (zeer) goed beoordeelt met 70% iets lager dan in de andere 3 Gelderse regio’s.
Overgewicht
Iets meer dan de helft heeft overgewicht
In 2022 heeft 51% van de Gelderlanders overgewicht. Dit aandeel is sinds 2016 licht toegenomen en volgt hiermee de Nederlandse trend. Overigens ligt het aandeel wel iets hoger dan in Nederland (50%).
Er zijn regionaal flinke verschillen: het aandeel inwoners met overgewicht is in Arnhem-Nijmegen met 48% het laagst, terwijl dit in Zuidwest-Gelderland 55% is.
Personen met één of meer langdurige ziekten of aandoeningen
Eén op de 3 heeft langdurige ziekte of aandoening
33% van de inwoners van Gelderland geeft in 2022 aan minstens één langdurige ziekte of aandoening te hebben. Dit is vergelijkbaar met Nederland. Ten opzichte van 2016 betekent dit een lichte daling toen nog 35% van de Gelderlanders aangaf een langdurige ziekte of aandoening te hebben.
Regionaal gezien zijn de verschillen klein: het aandeel is het laagst in Zuidwest-Gelderland met 32%, het hoogst in Arnhem-Nijmegen met 34%.
Inwoners over gezondheid
In het najaar van 2024 geven de Gelderlanders gemiddeld een 7,3 voor hun lichamelijke gezondheid en een 8,0 voor hun geestelijke gezondheid. De verschillen naar leeftijd zijn opvallend: het cijfer voor de lichamelijke gezondheid is bij de jongere inwoners hoger, en bij ouderen lager. Bij het cijfer voor geestelijke gezondheid zien we het omgekeerde: dit cijfer is juist lager bij jongeren, en hoger bij oudere inwoners. Verder valt op dat inwoners die moeilijk kunnen rondkomen van hun inkomen, zowel hun lichamelijke als geestelijke gezondheid lager beoordelen dan gemiddeld.
Op de vraag of men vanwege problemen met de gezondheid beperkt is in het dagelijks leven, geeft 4% aan ernstig beperkt te zijn, 35% wel beperkt maar niet ernstig en 59% geeft aan helemaal niet beperkt te zijn. Inwoners die aangeven (ernstig) beperkt te zijn in het dagelijks leven, wonen naar verhouding vaker in een huurwoning, of geven vaker aan moeite te hebben om rond te komen van hun inkomen. Ook laag- en middelbaar opgeleiden zijn vaker (ernstig) beperkt vanwege problemen met hun gezondheid dan hoogopgeleiden.
In totaal geeft 81% van de inwoners aan gezond te leven, 76% kan goed omgaan met tegenslagen en 74% zegt controle te hebben over hun leven. Bij deze vragen valt vooral op dat inwoners die aangeven (heel) moeilijk rond te kunnen komen van hun inkomen, deze vragen minder positief beantwoorden. En inwoners met een (zeer) slechte gezondheid ervaren duidelijk minder controle over hun leven.
Welvaart is: “Gezondheid en de mogelijkheid dat op niveau te houden.”
Bron: Gelderlandpanel 2024