Woon- en leefklimaat
Ambitie
De Gelderse Omgevingsvisie Gaaf Gelderland streeft naar een duurzaam en divers woon- en leefklimaat, dat steeds weet te anticiperen op ontwikkelingen. Zo versterken wij de economische kracht en kwaliteit van leven in Gelderland, nu en in de toekomst. De ambities zijn gericht op een aanbod aan woningtypen en woonmilieus passend bij de diversiteit aan woningvraag. Voor ieder is er een passende, duurzame woning. We benutten de bestaande bebouwde omgeving optimaal met voldoende ruimte voor klimaatadaptieve maatregelen. Woningen in Gelderland zijn in 2050 klimaatneutraal.
Rivieren als landschapspark voor dorpen en steden
Panorama Gelderse Rivieren
In ons panorama dragen de Gelderse rivieren bij aan de kwaliteit van de leefomgeving. Ze bieden zowel een aantrekkelijke woonomgeving als een gewaardeerde recreatieomgeving en een gedifferentieerde natuurbeleving. De rivieren zijn een robuust landschapspark van formaat. Een grote groene ruimte als uitloopgebied voor de mensen in de aangrenzende steden en dorpen. Ook de toerist weet zijn weg naar de Gelderse rivieren te vinden. Met hoogwaardige stads- en dorpsfronten worden de rivieren benut als openbare ruimten. Er zijn zowel historische fronten als nieuwe woonlocaties. In de uiterwaarden, zoals op hoogwatervrije terreinen, is er kwaliteit van kleinschalig wonen. De eeuwenlange traditie van wonen aan dijken is voortgezet. De dijkversterkingen zijn slim gecombineerd met eigentijdse woningbouw. Daarnaast zijn de dijken autoluwer, waardoor de fietser meer de ruimte heeft. De dijken zijn gastvrije fietsroutes met uitzichtbalkons, pleisterplaatsen en attracties. Met fiets- en wandelpaden zijn de uiterwaarden goed aangesloten op de stedelijke gebieden. Voor de oversteekbaarheid van de rivieren blijven veren belangrijk. Hierdoor kunnen mensen ontspannen, bewegen en verkoeling zoeken in tijden van hitte. De natuur, de rivier en ook de rijke historie zijn een ervaring op zich; wielen als relicten van dijkdoorbraken, oudhoevig land, militaire stellingen als de Nieuwe Hollandse Waterlinie, Mauritslinie, Grebbelinie en de IJssellinie. Daarbij zijn het padennetwerk en de recreatieve voorzieningen goed aangepast op de draagkracht van de natuur.
Rommelige en verlaten hoogwatervrije terreinen hebben nieuwe bestemmingen. Vaak in combinaties van natuur, wonen, recreatie, cultuur en beleving. Ook de rivieren zelf worden benut voor een aantrekkelijk leefklimaat. Bijvoorbeeld in de vorm van recreatievaart, goed afgestemd op de beroepsvaart. Maar ook door aanleg van panoramische belevingspunten aan de rivier en strandjes, uiteraard alleen op plekken waar dit veilig is.
Gelderse rivieren en de grote erfgoedstructuren
Gelderse rivieren en het hoofdfietspadennetwerk
Rol, partnerschap en uitvoeringskracht
Met het Panorama Gelderse Rivieren wordt de samenhang tussen de opgaven rond de rivieren en de verstedelijkingsopgaven duidelijk. We zijn immers nadrukkelijk partner in de uitwerking van de verstedelijkingsopgaven met diverse ministeries en de regio’s (Regio Zwolle en de Groene Metropoolregio). De rivieren geven vooral als landschapspark betekenis aan deze woonagenda’s, als groene contramal voor onze stedelijke netwerken. Grootschalige woningbouw verwachten we niet in het rivierengebied. Vanuit de lagenbenadering is het riviersysteem (als onderdeel van de ondergrond) eerder een belangrijke randvoorwaarde voor ruimtelijke planvorming van nieuwe woongebieden. Met het oog op klimaatbestendig wonen zijn we geen voorstander van woningbouw in het rivierbed of aan de dijken. Tenzij het kleinschalig gebeurt en het een duidelijke bijdrage levert aan de ruimtelijke kwaliteit. Daarnaast moet het passen binnen rivierkundige randvoorwaarden. De gemeenten staan daar als eerste voor aan de lat. Voor het programma SteenGoed Benutten zijn herbestemmingsopgaven op voormalige steenfabrieksterreinen interessant. Belangrijke partners in de woon- en leefomgeving zijn de riviergemeenten. Met de regionale partners in de gebiedsagenda’s van onder andere Veluwe, FruitDelta en Cleantech Regio verbinden we de opgaven van het rivierengebied met genoemde agenda’s. Ook stimuleren we samenhang met ons eigen beleid voor vrijetijdeconomie (bijvoorbeeld Hanzesteden, UNESCO Romeinse Limes en Hollandse Waterlinies) en bijzondere pleisterplaatsen met een regionale uitstraling en regionaal belang. Met de Agenda Landschap stimuleren we behoud en ontwikkeling van de landschapskwaliteiten. De kernkwaliteiten en ontwikkeldoelen uit de Streekgidsen helpen bij het stimuleren en beoordelen van initiatieven. Daarmee versterken we de rivieren als landschapspark.
Gelderse rivieren en hoofdinfrastructuur