Energietransitie en circulaire economie
Ambitie
De Omgevingsvisie Gaaf Gelderland zet in op een versnelde energietransitie; een forse vergroting van het aandeel duurzame energie, passend bij de Gelderse kwaliteiten. In 2050 is Gelderland klimaatneutraal. Dit bereiken we door grootschalige besparing en opwekking uit verschillende duurzame bronnen van energie, zoals wind, zon, waterkracht, biomassa en bodemenergie. We stimuleren innovatie en het uitrollen van bewezen technieken. Als tussendoel realiseren we in 2030 55% broeikasgasreductie in Gelderland. Ook willen we dat in 2030 50% van het gebruik aan primaire grondstoffen is teruggebracht.
Duurzame energie in het rivierengebied
Panorama Gelderse Rivieren
In ons toekomstperspectief zien we een rivierengebied waarbij we de mogelijkheden van het water benutten. Dit geldt voor de productie van waterstof, voor energie uit waterkracht en het gebruik van thermische energie uit oppervlaktewater. We zien watergebonden bedrijventerreinen waar grote dakoppervlakken gebruikt worden voor zonnepanelen. Deze panelen drijven ook op enkele grote zand- en kleiwinningsplassen. Pleksgewijs staan er enkele windturbines. Deze zijn gekoppeld aan clusters van grootschalige riviergebonden bedrijvigheid, zoals recent bij Nijmegen en Arnhem is gerealiseerd. De Gelderse rivieren leveren een relevante bijdrage aan de energietransitie, maar voor de echt grote bijdragen is een ruimere blik op het rivierenlandschap nodig. Met name in de grootschalig ruil- verkavelingslandschappen in de Betuwe, het Land van Maas en Waal en in combinatie met de grootschalige infrastructuur (zoals de A15- Betuwelijn), heeft de energietransitie een nieuwe laag toegevoegd aan het landschap. Hierdoor zijn de kwaliteiten van de uiterwaarden en het vaak pittoreske kleinschalig woonmilieu van de oeverwallen gevrijwaard van grootschalige ingrepen. Daardoor behouden de rivieren hun kwaliteiten als landschapspark.
windparken in de rivierkomgebieden
Rol, partnerschap en uitvoeringskracht
Met het Panorama Gelderse Rivieren dragen we bescheiden bij aan de energietransitie. Dit doen we door de interne samenhang met andere themaprogramma’s te bevorderen en binnen de programma’s van onze partners een aanjagende rol voor de energietransitie te vervullen. We gaan op zoek naar meekoppelkansen van de energietransitie met grote publieke uitvoeringsopgaven. Als provincie toetsen we energie-initiatieven op de Omgevingsverordening en zijn we partner en medebesluitnemer in de RES-en. In lijn met de RES-en zijn wij geen voorstander van grootschalige opwek van zonne- en windenergie in het rivierbed. Dit beperkt zich tot verduurzaming van de keramische industrie, de scheepvaart en watergebonden bedrijvigheid. Dit vraagt een projectspecifieke uitwerking met extra aandacht voor behoud van de kernkwaliteiten. Daar waar het een duidelijke meerwaarde heeft (ook als business case), stimuleren we dat de energiemogelijkheden van de rivier kunnen worden benut. Bijvoorbeeld via waterkracht of thermische energie uit oppervlaktewater. Naast de levering van grondstoffen voor de bouw en dijkversterking kan delfstoffenwinning een belangrijke bijdrage leveren aan de ruimtelijke kwaliteit. Ook kan het een bijdrage leveren aan de opgaven voor het rivierengebied, zoals rivierverruiming en natuurontwikkeling. Daarbij kijken we of we het Beleidsplan Zand- en kleiwinning (2006) gaan actualiseren.