Natuurlijk kapitaal
Natuurlijk kapitaal gaat over de natuurlijke hulpbronnen die door mens, maatschappij en economie worden gebruikt. Dit omvat bodem, water en lucht, evenals de bijbehorende ecosystemen zoals bossen, heide en akkers, en de daarin voorkomende planten en dieren. Hiervoor kijken we naar vier indicatoren:
- Particuliere zonne-energie
- Natuur- en bosgebieden
- Bebouwd terrein
- Broeikasgasemissies
In het inwonersonderzoek is aanvullend nog aan Gelderlanders gevraagd of ze bereid zijn om bepaalde acties te ondernemen, zoals hun leefstijl aanpassen voor een beter milieu en maatregelen nemen in hun huis om energie te besparen.
Kort samengevat:
- Het aantal watt aan particuliere zonne-energie neemt in Gelderland toe, tot 1.480 watt per woning in 2023.
- Gemiddeld heeft Gelderland in 2017 het hoogste aandeel natuur- en bosgebied van alle provincies: 23,4%. Vooral in de regio Veluwe is dit aandeel met 42,7% erg hoog, in Zuidwest-Gelderland is dit met 4,3% veel lager.
- In 2017 is gemiddeld 9,8% van Gelderland bebouwd. Dit is iets lager dan in Nederland.
- De afgelopen jaren is de gemiddelde broeikasgasemissie per Gelderlander licht afgenomen tot 7,3 ton CO2 equivalent in 2022.
- Uit het inwonersonderzoek blijkt dat ruim twee op de drie inwoners hun leefstijl heeft aangepast voor een beter milieu (68%) of hiertoe bereid is (18%).
- Ongeveer eenzelfde aandeel heeft maatregelen in huis genomen om energie te besparen (69%), of is hiertoe bereid (21%).
Particuliere zonne-energie
Steeds meer particuliere zonne-energie, regionaal verschillen
Het aantal watt aan particuliere zonne-energie neemt in Gelderland de afgelopen jaren gestaag toe, tot gemiddeld 1.480 watt per woning in 2023. Ter vergelijking: in Nederland is dit gemiddeld 1.230 watt.
Binnen Gelderland is regio Zuidwest-Gelderland de koploper met 1.870 watt, Arnhem-Nijmegen blijft wat achter met gemiddeld 1.230 watt per woning. Dit is overigens wel gelijk aan het Nederlands gemiddelde.
Natuur- en bosgebieden
Hoogste aandeel natuur- en bosgebied, regionaal grote verschillen
Gemiddeld heeft Gelderland in 2017 het hoogste aandeel natuur- en bosgebied van alle provincies: 23,4%. Terwijl dit gemiddeld in heel Nederland 14,9% is.
Vooral in de regio Veluwe is dit aandeel met 42,7% bijzonder hoog: het één na hoogst van alle regio’s in Nederland. Zuidwest-Gelderland blijft daarentegen met 4,3% flink achter.
Bebouwd terrein
Bijna een tiende van Gelderland is bebouwd
In 2017 is gemiddeld 9,8% van Gelderland bebouwd. Dit is iets minder dan gemiddeld in Nederland (11%). Het aandeel neemt in de loop der jaren, zowel in Nederland als Gelderland, licht toe.
In de Achterhoek is het aandeel bebouwd met 6,6% het laagst van Gelderland, in de regio Arnhem-Nijmegen is dit met 17,7% ruim 2,5 keer zo hoog.
Broeikasgasemissies
Broeikasgasemissie verder afgenomen tot 7,3 ton
In 2022 is de gemiddelde broeikasgasemissie per Gelderlander 7,3 ton CO2 equivalent. Deze emissie is de afgelopen jaren iets afgenomen. Alleen de provincies Utrecht en Overijssel hebben in 2022 een lagere emissie per inwoner.
Regionaal zijn er behoorlijke verschillen: van 6,2 ton CO2 equivalent per inwoner in Arnhem-Nijmegen tot gemiddeld 8,8 in Zuidwest-Gelderland.
Inwoners over natuurlijk kapitaal
Uit het inwonersonderzoek blijkt dat ruim twee op de drie inwoners hun leefstijl heeft aangepast voor een beter milieu (68%) of maatregelen in huis heeft genomen om energie te besparen (69%). Er is ook bereidheid om actie te ondernemen: 18% geeft aan de leefstijl aan te willen passen voor een beter milieu, terwijl 21% bereid is tot het nemen van maatregelen in huis om energie te besparen.
Welvaart is: “Ik zie welvaart meer als welzijn. Leven in harmonie met de natuur en de medebewoners (respect). Met oog voor de lange termijn. Met voldoende middelen om aangenaam te kunnen leven en tevreden te zijn met wat je hebt.”
Bron: Gelderlandpanel 2024