Woord vooraf

Dit is een verslag over de jaren 2020 en 2021. Beide jaren werden immers grotendeels bepaald door het coronavirus en de maatregelen om de effecten van dat virus in te dammen. Deze maatregelen hadden grote invloed op het maatschappelijk leven, op de economie en op het openbaar bestuur. Maar wat we ook hebben gezien: een enorme veerkracht, creativiteit, ondernemerschap en solidariteit.

Het jaar 2020 begonnen we met goede voornemens, zoals elk jaar. Er zullen weinig jaren zijn waarin zo weinig van die wensen terecht is gekomen. Het coronavirus en de maatregelen om het in te dammen hebben het jaar en het leven vanaf medio maart 2020 getekend. Voor de één wat heftiger dan voor de ander.

Mensen hebben afscheid moeten nemen van familieleden of vrienden, soms zelfs op afstand.

Er zijn mensen die weken of maandenlang in het ziekenhuis hebben gelegen en nu nog steeds niet helemaal hersteld zijn. Er zijn mensen die met lede ogen hun bedrijf ten onder zagen gaan.

We ervoeren ook ongekende veerkracht. Ondernemers die nieuwe inkomstenbronnen aanboorden; sociale initiatieven om elkaar er doorheen te slepen; medewerkers in de zorg die met ziel en zaligheid de duizenden patiënten verzorgden en familie en nabestaanden bijstonden. We zagen ook protest tegen de maatregelen; twijfel aan de onderbouwing en het nut. Veel ging anders; veel ging door, maar dan aangepast. Zo ook in mijn werk.

Doen wat wèl kan; daar waren mijn inspanningen op gericht.

We kunnen nu terugkijken en lessen trekken.

De belangrijkste les is in mijn ogen dat deze jaren duidelijk hebben gemaakt hoe ongelofelijk belangrijk menselijk contact is. Via digitale middelen kon veel doorgaan: we konden een gedeelte van ons werk blijven doen; we hielden contact met vrienden, familie, collega’s. Maar het echte contact gedijt bij echte aanwezigheid. Ook heeft deze crisis laten zien hoe belangrijk een krachtige overheid is die kan inspringen. We kunnen wel stellen dat veel bedrijven zonder de steunmaatregelen van de overheid het niet gered zouden hebben.

Een derde les is dat focus op wat wel mag ons verder brengt dan accentueren wat er niet kan.

Graag neem ik u mee door deze jaren.