Landbouw

In het verleden is het watersysteem op veel plaatsen aangepast om het gebruik van gebieden door de landbouw mogelijk te maken. Nu het klimaat verandert, zijn opnieuw aanpassingen van het watersysteem nodig. Hierbij zal het systeem leidend zijn en ook bijdragen aan het verbeteren van de natuur. Ook agrarische ondernemers hebben belang bij klimaatadaptatie. Door klimaatverandering wordt het groeiseizoen langer, maar is er ook meer kans op extreme droogte en wateroverlast. Bij langdurige droogte beregenen agrariërs hun gronden om de oogst te redden. Dit levert echter spanning op met de natuur en de waterbesparing die we van inwoners vragen. Kortom, landbouw kan niet zonder waterbeheer, en voor goed waterbeheer is medewerking van de landbouwsector nodig. Daarom stellen we met waterbeheerders en agrarische collectieven vast welke maatregelen en beperkingen nodig zijn en kunnen worden uitgevoerd door agrarische bedrijven. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan maatregelen voor het langer vasthouden van water, maatregelen om de bodemkwaliteit te verbeteren, maatregelen aan de ontwateringsmiddelen, bevordering van waterbesparende teelttechnieken en gewassen en indien nodig regionale plafonds voor beregening of andere heldere kaders om de toename van beregening te beperken. Naast genoeg water (kwantiteit) heeft de landbouw ook belang bij water van voldoende kwaliteit. Dieren en gewassen vragen om schoon water op en nabij landbouwgrond. Als gewassen in contact komen met verontreinigd water, kunnen daarmee via bijvoorbeeld de melk verontreinigingen in de voedselketen belanden. Dit moet worden voorkomen. Andersom kunnen boeren de kwaliteit van het watersysteem verbeteren door kringlopen zoveel mogelijk te sluiten, zodat er zo min mogelijk mineralen en bestrijdingsmiddelen weglekken naar grond- en oppervlaktewater. Waterkwaliteit en -kwantiteit vragen om fysieke investeringen en aanpassingen in de bedrijfsvoering, die haalbaar en betaalbaar moeten zijn voor de agrarische ondernemers. We bieden vanuit de Kadernota Agrifood 2021 – 2030 ‘Toekomst voor de Gelderse Boer‘ instrumenten waar agrarische ondernemers voor dat doel mogelijk een beroep op kunnen doen. De investeringen en aanpassingen in de bedrijfsvoering moeten bovendien - waar mogelijk - aansluiten bij overige provinciale doelen, zoals het verbeteren van de biodiversiteit en het verminderen van uitstoot van broeikasgassen. Dit vraagt een integrale benadering per gebied. We zoeken naar een balans tussen beschermen en gebruiken, tussen landbouw en natuur. Dit doen we samen met mede-overheden voor alle watersystemen en voor elk gebied. Om agrariërs te stimuleren om maatregelen te nemen, maken we met de sector en met de waterbeheerders in de Gebiedsdocumenten Agrarisch Waterbeheer en de daarmee samenhangende uitvoeringsovereenkomsten afspraken over maatregelen en eventuele subsidies. Meer uitleg over de Gebiedsdocumenten Agrarisch Waterbeheer staat in de tekst over grondwaterkwaliteit en de Kaderrichtlijn Water. De eventuele subsidies komen voor een deel uit de Europese middelen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en het Deltafonds (zoetwaterbeschikbaarheid). We werken aan de ambities voor klimaatadaptatie, biodiversiteit en economisch vestigingsklimaat uit de Omgevingsvisie Gaaf Gelderland en aan opgaven voor regionaal waterbeheer.

Met wie:

waterbeheerders, Europese Commissie, ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, LTO en collectieven van agrariërs.

Rol:

• (mede-)initiatiefnemer en financier.

Acties/maatregelen:

• Gebiedsprocessen.
• Subsidies.