Samenvatting

Deze monitor brengt de brede welvaart in Gelderland in beeld. Deze monitor sluit aan op de regionale Monitor Brede Welvaart van het CBS. Het CBS gebruikt acht thema’s voor brede welvaart ‘hier en nu’ en vier kapitalen voor brede welvaart ‘later’.

Aan de hand van ruim 40 indicatoren wordt gekeken hoe de brede welvaart in Gelderland ervoor staat. Daarbij kijken we zowel naar materiële zaken (zoals inkomen, vermogen en schulden) als immateriële zaken (zoals gezondheid, veiligheid en afstand tot voorzieningen). In de monitor vergelijken we niet alleen Gelderland met de andere provincies van Nederland, maar ook de Gelderse COROP-regio’s. En we lichten belangrijke trends uit. Nieuw in deze monitor is dat we ook de beschikbare gegevens over brede welvaart voor onze Gelderse gemeenten presenteren.

Wat gaat er goed?

Al met al blijkt uit de Monitor Brede Welvaart Gelderland 2024 dat het niveau van de brede welvaart in Gelderland over het algemeen stabiel is. Op een aantal thema's en kapitalen ontwikkelt Gelderland zich richting een stijging van de brede welvaart. Deze stijging richt zich vooral op de ‘hier en nu’thema’s: materiële welvaart, arbeid en vrije tijd, veiligheid en milieu. Zo neemt bijvoorbeeld het gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden toe, evenals het bruto binnenlands product per inwoner. En is er een toename te zien van de arbeidsparticipatie en daalt het werkloosheidspercentage. Het aantal geregistreerde misdrijven neemt over een langere periode af net als de emissies van fijnstof naar lucht en de broeikasgasemissies.

Bij brede welvaart ‘later’ is een stijging zichtbaar bij bepaalde aspecten van het economisch, natuurlijk en menselijk kapitaal. Het vermogen van huishoudens neemt toe en ook de hoeveelheid particuliere zonne-energie. De hoeveelheid fosfaatuitscheiding neemt over een langere periode af, terwijl het aandeel hbo- en wo-gediplomeerden in de beroepsbevolking toeneemt.

Wat kan er beter?

Aandachtspunten zijn er vooral bij de ‘hier en nu’ thema’s: gezondheid, wonen en samenleving. Zo is het aandeel inwoners dat de eigen gezondheid als (zeer) goed beoordeelt in twee jaar tijd flink afgenomen. En ook het vertrouwen in instituties. Over een langere periode neemt de afstand tot bepaalde voorzieningen toe.

Bij brede welvaart ‘later’ zijn er aandachtspunten bij zowel het economisch, natuurlijk als menselijk kapitaal. De gemiddelde schuld per huishouden is de afgelopen jaren iets toegenomen, evenals het oppervlak bebouwd terrein. Het oppervlak aan groen-blauwe ruimte per inwoner neemt daarentegen af. Ook komt hier het al eerdergenoemde aandachtspunt rondom gezondheid terug.

Regionale samenvatting

Door te kiezen voor een bepaalde regio in Gelderland krijgt u de samenvatting van de brede welvaart te zien voor deze betreffende regio. De samenvatting wordt geïllustreerd aan de hand van twee tabellen. Eén voor brede welvaart ‘hier en nu’ en één voor brede welvaart ‘later’. In de tabellen wordt de ontwikkeling van de brede welvaart op de middellange (2015-2022) en korte termijn (2 meest recente metingen) gepresenteerd.

Kies de Gelderse regio om de samenvatting te bekijken.