Rijksorgaan
Rijksorgaan
Als commissaris van de Koning ben ik ook Rijksorgaan. In die rol adviseer en begeleid ik vertrouwenscommissies en gemeenteraden bij werving en selectie van burgemeesters.
Campagne
Het jaar 2022 was zeker een jaar van burgemeestersbenoemingen. Dus automatisch van het werven en selecteren van goede kandidaten. We begonnen het jaar met zicht op 10 vacatures en wisten dat er nog meer aan zouden komen. Dat hing mede samen met de gemeenteraadsverkiezingen van vorig jaar: in overleg met de betroffen gemeenteraden was besloten pas na de verkiezingen een start te maken met de werving en selectie van burgemeesterskandidaten. Op die manier kon en kan de nieuw gekozen gemeenteraad haar eigen voorzitter selecteren.
Samen met mijn kabinet heb ik een campagne opgezet om meer mensen warm te maken voor het burgemeestersambt. Met deze campagne probeer ik de keuze voor vertrouwenscommissies breder te maken en meer diversiteit naar het ambt te brengen. Denk hierbij aan vrouwen, jongere kandidaten, mensen met een migratieachtergrond en zij-instromers uit bedrijfsleven, zorg of andere sectoren buiten het openbaar bestuur. Ik ben een warm voorstander van deze diversificatie en kruisbestuiving: zo wordt het burgemeestersambt een steeds betere afspiegeling van de samenleving.
Spanningen
Ik heb al eerder geconstateerd dat het ambt van burgemeester langzaam aan het veranderen is. Meer en meer wordt zij/hij ook het gezicht van de lokale overheid. Naarmate het vertrouwen in de overheid aan erosie onderhevig is, vertaalt zich dat in interne spanningen binnen de lokale politiek en ligt de burgemeester ook vaker onder vuur. Herbenoemingen zijn tegenwoordig dan ook niet meer de formaliteit die ze vroeger veelal waren. Op zich is dat winst: het is een mooi moment voor een goede evaluatie. Mijn rol is dan die van hoeder van de bestuurlijke hygiƫne: vindt die evaluatie plaats op de juiste manier?
Bij de procedure voor een kroonbenoemde burgemeester komt de gemeenteraad uiteindelijk met een voorstel aan de minister over de gewenste kandidaat. In de praktijk neemt de minister dat voorstel nagenoeg altijd over.
Wel heb ik mijn rol als commissaris bij de werving en selectie kritisch onder de loep genomen. Er zijn gesprekken gevoerd met belanghebbenden, met andere provincies en met bureaus die gespecialiseerd zijn in het trainen en begeleiden van vertrouwenscommissies. Gelukkig bleek dat we het eigen proces goed hebben georganiseerd; wel werd duidelijk hoe belangrijk het is om nog meer samen op te trekken met de vertrouwenscommissie. Daarin hebben we de werkwijze dan ook aangepast.
Benoeming Kroonbenoemde burgemeester
13-01-2022 mr. J.W.M.S. Minses, gemeente Heumen
10-02-2022 drs. P.C. Jorritsma-Verkade, gemeente Voorst
18-11-2022 R.D. Helmer-Englebert, gemeente Wijchen
01-12-2022 mr. P.J.T. van Daalen, gemeente Ermelo
15-12-2022 M.C. Teunissen-Willemsen, gemeente Scherpenzeel
Herbenoeming Kroonbenoemde burgemeester
08-07-2022 O.E.T. van Dijk, gemeente Oude IJsselstreek
Ontslag Kroonbenoemde burgemeester
13-01-2022 G.M. Mittendorff, gemeente Heumen (reden: leeftijd)
27-05-2022 B. van de Weerd, gemeente Nunspeet (reden: op eigen verzoek)
01-08-2022 P. de Baat, gemeente Montferland (reden: ziekte)
23-12-2022 A. Vermeulen, gemeente Zutphen (reden: niet herbenoemd)
Benoeming Waarnemend burgemeester
30-05-2022 C.W.J. Blom, gemeente Nunspeet
Ontslag Waarnemend burgemeester
10-02-2022 R.D. Helmer-Englebert, gemeente Voorst (reden: benoeming Jorritsma)
18-11-2022 M. van Beek, gemeente Wijchen (reden: benoeming Helmer)
01-12-2022 D. Burmanje, gemeente Ermelo (reden: benoeming V Daalen)
15-12-2022 M.W. Jaeger, gemeente Scherpenzeel (reden: benoeming Teunissen)
Koninklijk werk
Mijn provincie heeft in 2022 vijftien maal bezoek van het Koninklijk huis mogen ontvangen. Bij een deel van die bezoeken was ik protocollair aanwezig.
In 2022 zijn tijdens de lintjesregen 392 lintjes uitgereikt in Gelderland, waarvan 251 aan mannen en 141 aan vrouwen. Gedurende de rest van het jaar zijn tijdens bijzondere gelegenheden 256 lintjes uitgereikt, waarvan 186 aan mannen en 70 aan vrouwen. In totaal zijn in Gelderland vorig jaar 648 lintjes uitgereikt.