Tips op gemeentegrond
Reserveer actief gemeentegrond
Het actief aanwijzen van gemeentegrond voor collectieve wooninitiatieven in een bestemmingsplan geeft een enorme boost aan het aantal projecten waarin burgers zelf initiatief nemen. Dit is ook de enige manier om je streefpercentage te halen. Gelderse voorbeelden van gemeenten die actief gemeentegrond aanwijzen voor collectieve woonvormen zijn bijvoorbeeld gemeente Arnhem, gemeente Nijmegen en gemeente Berkelland.
Ga je aan de slag met de planvorming voor een grotere uitleglocatie? Neem dan een vlek mee voor collectief wonen zoals gemeente Beuningen heeft gedaan in de Ecowieck waar CPO Calimero haar plek heeft gevonden. Zie ook de buitenkansen die dan gecreëerd kunnen worden. En in gemeente Olst Wijhe wordt de wijk Olstergaardgerealiseerd, voor, door en met toekomstige bewoners en omwonenden.
Houd bij de uitgifte van kavels rekening met het arrest van Didam (Kader 6). Dit arrest is niet belemmerend voor verkoop aan collectieve wooninitiatieven; het vraagt wel om een zorgvuldige aanpak. Concrete juridische vraag? Benader de juridisch expert van de RVO.
Gebruik gronduitgifte als uitwerking van maatschappelijke doelen
De betaalbaarheid van gebiedsontwikkeling staat flink onder druk. Dat belemmert het realiseren van woonwensen, onder meer die van ouderen. Nieuwe woonvarianten voor deze doelgroep en andere gewenste maatschappelijke doelen worden realiseerbaar door een andere benadering van grond-, vastgoed- of ontwikkelbeleid bij ruimtelijke ontwikkelingen. Uit: Maatschappelijk grondbeleid inzetten voor woonvarianten senioren
Gebruik ‘vergeten’ plekken in buurten en wijken
In elke gemeente zijn er wel ‘vergeten’ plekken. Ongebruikte parkeerplaatsen, verloederde gebouwen, een doodlopend straatje, leegstaande kantoren, braakliggende kavels of kavels van particulieren. Dit zijn bij uitstek locaties voor kleinschalige collectieve woonprojecten. Al deze kleinere locaties bij elkaar opgeteld kunnen nog best veel woningen opleveren. En de infrastructuur ligt er vaak al. Ga samen met de buurtbewoners op zoek naar deze ‘vergeten’ plekken, zoals gemeente Assen en gemeente Almere deden. Meer informatie: Ruimte Zat en deze verdichtingsstudie van het College van Rijksadviseurs.
Bouw in de buurt
De Rijksadviseurs roepen op: Bouw in de buurt. M.n. ouderen willen graag bij een eventuele verhuizing naar een meer levensloopbestendige woning in de buurt blijven wonen. Zie ook: (Ver)ken je buurt. En lees het verhaal van de initiatiefnemers van De Wezeper Veste in Wezep en Het nieuwe Jena in Beltrum met doorstroming in de buurt als gevolg. En kijk wat een verhuiscoach kan betekenen voor doorstroming vanuit een eengezinswoning in de sociale huur.
Transformeer vrijkomend vastgoed en commerciële ruimten naar woningbouw
Vrijkomend maatschappelijk vastgoed en commerciële ruimtes zoals scholen, verzorgingshuizen, winkels en kantoorpanden, bieden kansen voor nieuwe woonvormen. Als gemeente kun je hier het verschil maken. Een voorbeeld is de challenge Mijn huis staat in Gelderland, waardoor vijf leegstaande gebouwen een nieuwe bestemming kregen: een dorpshuis in Maasbommel, een boerderij in Nijbroek en scholen in Wezep, Appeltern en Dieren.
Het aanwijzen van dit soort vrijkomend vastgoed voor initiatiefnemers om samen te bouwen heeft als voordeel dat er een karakteristiek gebouw met gedeeld verleden voor de lokale gemeenschap kan worden behouden voor de buurt. Bij elke locatie van de challenge is de buurt erg betrokken en vol verhalen over het verleden van het gebouw.
En het is duurzaam om een reeds bestaand gebouw dat leegstaat opnieuw te gaan gebruiken. De oude gebouwen zijn vaak karakteristiek voor een bepaalde periode; denk goed na voor je deze definitief sloopt.
Mooie voorbeelden van transformeren van een school naar woningbouw door een groep initiatiefnemers is CPO De Getijden (levensloopbestendig en duurzaam) in Nijmegen en woongroep De Huisdieren in Dieren.
Bij de aankoop van een gebouw en transformatie naar al dan niet zelfstandige woningen is een financieel expert (o.a. vanwege particuliere of zakelijke hypotheek) en fiscaal expert (o.a. vanwege de overdrachtsbelasting) voor het wooninitiatief noodzakelijk, zoals CPO Erfdelen Doesburg ook laat zien in haar tijdlijn.